DLA TWOJEGO BIZNESU
Zasady postępowania administracyjne
Postępowanie administracyjne - zasady postępowania administracyjnego
Postępowanie administracyjne nie może zostać ujęte w wąskie ramy. Przedsiębiorca będzie miał bowiem do czynienia z postępowaniem administracyjnym w każdym wypadku, gdy przepisy prawa administracyjnego wymagały będą od niego uzyskania odpowiedniego uzgodnienia, zezwolenia, pozwolenia, lub koncesji. Zasady postępowania administracyjnego stanowią także, że może on stać się uczestnikiem postępowania administracyjnego, nawet jeśli nie był podmiotem inicjującym je.
Same postępowania administracyjne także mogą mieć bardzo różny charakter. W jednej sytuacji będą to postępowania w których uczestnik będzie starał się uzyskać zgodę władzy publicznej lub samorządowej na określone działanie i zabiegał o jej wydanie, innym razem będzie broił się przed decyzją administracyjną niezgodną z jego interesem.
Zasady postępowania administracyjnego stanowią także o tym, że także w sprawach podatkowych na dalszym etapie postępowania sprawa trafi do rozpoznania w sądzie administracyjnym (najpierw do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a potem być może nawet do Naczelnego Sądu Administracyjnego) – dokładnie tak samo jak sprawy o niepodatkowym, a czysto administracyjnym charakterze.
Zasady postępowania administracyjnego i ich specyfika
Z oczywistych względów postępowania administracyjne – nawet na etapie sądowym (przed sądami administracyjnymi) nie przypominają sprawy o charakterze sprawy cywilnej. Brak jest tutaj bowiem równości stron i równości broni, co charakterystyczne jest dla kontradyktoryjnego charakteru spraw przed sądami cywilnymi. Nie może to dziwić, bowiem podstawową cechą dla spraw administracyjnych jest stykanie się w ich obrębie organu władzy publicznej lub samorządowej z obywatelem. W takim układzie oczywiste jest, że uczestnik postępowania mierzy się w jego toku nie tylko ze stanowiskiem i interesem pozostałych uczestników, ale także z potężnym aparatem urzędowym, o nieporównywalnie większych możliwościach.
Nie stawia to jednak uczestnika postępowania zawsze na z gruntu przegranej pozycji. Należy mieć bowiem na względzie, że nie zawsze działania podejmowane przez organy władzy publicznej w ramach takiego postępowania stoją w sprzeczności z działaniami uczestnika lub osoby inicjującej podstępowanie. Nie wchodząc zbyt głęboko w doktrynalne rozważania, dla zrozumienia charakterystyki postępowania administracyjnego możemy wyróżnić kilka głównych zasad, którymi się ono kieruje.
Zasady postępowania administracyjnego – wybór
Do najważniejszych zasad postępowania, wynikających z kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.), ustaw szczególnych i praktyki stosowania prawa należą:
- sformułowana w art. 6 k.p.a. zasada praworządności, zgodnie z którą organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa,
- sformułowana w art. 7 k.pa. zasada prawdy obiektywnej, zgodnie z którą w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności. Podejmują także wszelkie czynności niezbędne do załatwienia sprawy i dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (działania te podejmują z urzędu lub na wniosek stron),
- zasada obligująca rozstrzyganie wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony (w postępowaniu podatkowym mówimy często o zasadzie: „in dubio pro tributario” – tj. w razie wątpliwości rozstrzygane one być powinny na korzyść podatnika). Zasada ta stanowi, iż jeśli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku, bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia i jeśli w sprawie pozostają nieusunięte wątpliwości co do treści normy prawnej, wówczas wątpliwości te należy rozstrzygać na korzyść strony. Zasada ta może być jednak przełamana, jeżeli działaniu takiemu sprzeciwiają się sporne interesy stron, albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.
- Odstępstwa od stosowania powyższej zasady będą miały również miejsce w wypadkach:
- gdy wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego, a także,
- w sprawach osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych.
- Zasada zakładająca obowiązek współdziałania organów administracji, stanowiąca iż w toku postępowania administracyjnego organy administracji publicznej powinny ze sobą współdziałać w zakresie niezbędnym do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy. Powinny przy tym kierować się interesem społecznym oraz słusznym interesem obywateli, a także sprawnością postępowania, jak również stosować środki adekwatne do charakteru, okoliczności i stopnia złożoności sprawy.
- Zasada pogłębiania zaufania, która zakłada, że organy administracji publicznej prowadzą postępowanie administracyjne w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej i kierują się zasadami proporcjonalności, bezstronności, a także równego traktowania,
- Zasada udzielania informacji statuowana w art. 9 k.p.a., która stanowi o tym, że organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego.
- Zasada wysłuchania stron, według której strony powinny mieć zapewnione ze strony organów administracyjnych czynny udział w każdym stadium postępowania. Strona powinna mieć także możliwość wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Odstąpienie od tej zasady jest możliwe tyko wtedy, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki, ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną – zgodnie z art. 10 k.p.a..
- Zasada przekonywania (statuowana miedzy innymi w art. 11 k.p.a.), z której wypływa obowiązek organów administracji publicznej do wyjaśniania stronom przyczyn podejmowania określonych działań przez te organy.
- Zasada szybkości i prostoty postępowania, która obliguje organy administracji publicznej do działania w sprawie możliwie wnikliwie i szybko. Organy powinny przy tym posługiwać się możliwie najprostszymi środkami umożliwiającymi jej załatwienie. Jeśli zbieranie dowodów, informacji lub wyjaśnień nie jest konieczne organy powinny załatwić taką sprawę niezwłocznie (zob. art. 12 k.p.a.).
Postępowania administracyjne z Kancelarią Derek&Flak
W Kancelarii Derek&Flak od lat reprezentujemy Klientów w postępowaniach administracyjnych, zarówno na etapie postępowania przed urzędami administracji publicznej lub organami samorządowymi, jak i w postępowaniach sądowo-administracyjnych.
Mamy bogate doświadczenie w prowadzeniu postępowań administracyjnych między innymi z zakresu dotyczącego nieruchomości oraz prawa budowlanego. Z sukcesem prowadziliśmy także wiele postępowań o charakterze podatkowym, tak na etapie postępowania przed urzędami skarbowymi, jak również na etapie sądowo-administracyjnym.