Postępowanie karne - etapy postępowania karnego
Zwykle postępowanie karne związane z działalnością gospodarczą rozpoczyna się w sposób zupełnie zaskakujący, bowiem jego podstawą są zdarzenia, których nie byliśmy w stanie przewidzieć, albo sytuacje dynamiczne, które wymuszały podjęcie szybkich działań, a które nie zawsze były rozważane w świetle ewentualnie grożącej odpowiedzialności karnej. Z naszej praktyki kancelaryjnej wynika, że w taki sposób popełnianych jest ok 95% czynów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez osoby nią zarządzające (tzw. przestępstwa białych kołnierzyków), których dotyczą sprawy prowadzone w naszej Kancelarii.
Sztandarowymi przykładami czynów karalnych, które mają związek z prowadzeniem działalności gospodarczej są przestępstwa oszustwa z art. 286 kodeksu karnego, które zwykle popełniane są w sytuacji np.:
- zawierania nowego kontraktu albo składania zamówienia w sytuacji, w której zapłata w ramach tej transakcji uzależniona jest od dokonania dalszej sprzedaży towaru lub usługi, albo od innych niepewnych zdarzeń (np. powodzenia lub rozliczenia innych interesów), o których druga strona transakcji nie została powiadomiona,
- zawierania kontraktu w wypadku zaburzonej płynności finansowej firmy, albo znacznego obciążania jej wymagalnymi należnościami publicznoprawnymi (podatki, składki ZUS) oraz względem kontrahentów.
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w prowadzeniu postępowań karnych gospodarczych o dużym stopniu skomplikowania jesteśmy w stanie prowadzić skuteczną obronę w sprawach opartych na dowodach z dokumentów korporacyjnych, księgowych i kadrowych, nawet przy bardzo dużej objętości materiału dowodowego (niejednokrotnie materiał dowodowy w tego rodzaju sprawach obejmuje kilkadziesiąt tomów akt).
Podejmujemy się także spraw trudnych z uwagi na stan faktyczny. Bazując na naszym wieloletnim doświadczeniu uważamy bowiem, że nie ma spraw beznadziejnych.
Skontaktuj się z nami
Bardzo częstym czynem karalnym, popełnianym przez osoby zarządzające przedsiębiorstwem, jest również nie złożenie w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości z art. 586 kodeksu spółek handlowych. Taki stan rzeczy wynika zwykle nie z przemyślanego zaniechania, lecz ze zwlekaniem z ogłoszeniem upadłości i poszukiwaniem szans na wyjście z zadłużenia i znalezienie sposobu na dalsze prowadzenie biznesu, które to działania nie przynoszą jednak finalnie zamierzonego efektu.
Zapewne czynnikami sprzyjającymi popełnieniu tego rodzaju przestępstw jest sytuacja, która nie sprzyja namysłowi oraz refleksji nad podejmowanymi działaniami w sferze prawno-karnej, a także brak pełnej wiedzy na temat stanu finansowego przedsiębiorstwa na dany moment (informacje z księgowości spływają z opóźnieniem, zazwyczaj dopiero po zaksięgowaniu operacji z poprzedniego miesiąca kalendarzowego, a zatem co najmniej z niemal miesięcznym opóźnieniem).
Czynami zabronionymi, których okoliczności popełnienia są zwykle podobne do powyżej wskazanych, to przestępstwa przeciwko prawom pracowniczym (nie wypłacanie na czas wynagrodzeń, nie odprowadzanie składek ZUS), przestępstwa niegospodarności, wyłudzenia kredytu, poświadczenia nieprawdy w dokumentach, a także wszelkiego rodzaju przestępstwa skarbowe, związane z niezapłaceniem danin publicznych w terminie.
Inną kategorią przestępstw – należącą raczej do rzadkości – są celowe działania kadry kierowniczej przedsiębiorstwa, ukierunkowane na osiągnięcie korzyści majątkowej, nie z samego biznesu, co właśnie z przestępczego procederu. Przez lata prowadzenia postępowań karnych o charakterze gospodarczym mieliśmy do czynienia zarówno z przestępstwami z góry szczegółowo zaplanowanymi, obudowanymi odpowiednimi okolicznościami i legendą, mającymi na celu ułatwienie obrony w postepowaniu karnym w przyszłości, jak i czynami podejmowanymi spontanicznie, albo ze świadomością wysokiego prawdopodobieństwa orzeczenia względem sprawcy odpowiedzialności karnej.
Te ostatnie wypadki popełnienia przestępstw gospodarczych są najtrudniejsze do obrony, bowiem sprawca liczy się z odpowiedzialnością karną i nie unika jej w ramach postępowania karnego, kierując się logiką, że nawet orzeczona kara pozbawienia wolności w niewielkim wymiarze (np. roku lub dwóch lat) – mając na względzie wielkość środków finansowych pozyskanych z przestępstwa – pozwoli uznać przestępcze działanie za opłacalne.
Inną kategorią najczęściej spotykanych przestępstw gospodarczych to przestępstwa karno-skarbowe, związane wystawieniem lub przyjmowaniem nierzetelnych faktur (tzw. pustych faktur), celem zmniejszenia zobowiązań podatkowych. Przestępstwa te cechuje pewna specyfika, bowiem jeśli rozpatrywać etapy postępowania karnego, to postępowania w tych sprawach rozpoczynają się de facto jeszcze przed wszczęciem postępowania przygotowawczego w sprawach karnych. Główne ustalenia w tym zakresie dokonywane są bowiem zwykle w ramach postępowania podatkowego, w którym wnioski pokontrolne wskazują na posługiwanie się poprzez przedsiębiorstwo nierzetelnymi (pustymi fakturami).
Ostatnią kategorią przestępstw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, są takie, które wynikają z przyczyn właściwie całkowicie niezależnych od działań danej osoby, albo z jej pomyłek, które jak się okazują mają fatalne skutki. Do przestępstw takich należą wszelkiego rodzaju uszkodzenia ciała, spowodowanie rozstroju zdrowia lub naruszenie czynności narządu ciała, wypadki ze skutkiem śmiertelnym (kwalifikowane jako nieumyślne spowodowanie śmierci), katastrofy komunikacyjne i budowlane.
Przy okazji tego rodzaju przestępstw zwykle ujawniane są także przestępstwa poboczne (przestępstwa z narażenia określonego dobra, zaistniałe w skutek nienależytego nadzoru, braku odpowiedniej dokumentacji, zaniechań w zakresie zasad BHP, braku odpowiednich oświadczeń czy badań pracowników, umożliwiających wykonywanie im określonych czynności).
Etapy postępowania karnego, na których należy podjąć obronę
Zastanawiając się nad tym, w jaki możliwie najbardziej skuteczny sposób prowadzić postępowanie karne, aby nie skończyło się ono wyrokiem skazującym, można wskazać na etapy postępowania karnego w ogólności. Etapami tymi są postępowanie przygotowawcze (mające co do zasady postać albo śledztwa, albo dochodzenia) oraz etap sądowy procesu karnego.
Dla większości osób oczywistym będzie, że najlepiej rozpocząć obronę jak najwcześniej, to znaczy jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego. Zapatrywanie takie jest słuszne, jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że obronę – dla zwiększenia szans jej skuteczności – podjąć można jeszcze przed formalnym przestawienie danej osobie zarzutów.
Często zdarza się bowiem w toku postępowania przygotowawczego, że osoba, która w dalszej perspektywie może mieć postawione zarzuty karne, słuchana jest w charakterze świadka (a nie podejrzanego). Od wyników tego przesłuchania zależy zwykle, czy zarzuty będą takiej osobie w ogóle postawione. Jednocześnie należy mieć na względzie – z czego niewiele osób zdaje sobie sprawę – że w postępowaniu przygotowawczym świadek może mieć pełnomocnika (tj. adwokata), który będzie obecny przy czynnościach przesłuchania.
Skorzystanie z takiej możliwości (z wcześniejszym omówieniem wszystkich aspektów stanu faktycznego danej sprawy) pozwoliło nam niejednokrotnie zamknąć postępowanie karne na tym wstępnym etapie i nie dopuścić do postawienia zarzutów w postępowaniu karnym.
Postępowanie karne etapy współpracy z Kancelarią Derek&Flak
Reprezentujemy naszych klientów w sprawach karnych i karno-skarbowych, jeśli chodzi o wszystkie etapy postępowania karnego. Z uwagi na profil działalności Kancelarii Derek&Flak szczególnie specjalizujemy się w postępowaniach dotyczących przestępstw tzw. białych kołnierzyków, tj. przestępstw kadry zaradzającej i właścicieli przedsiębiorstw. Tego rodzaju postępowania karne nie mają przed nami tajemnic.
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w prowadzeniu postępowań karnych gospodarczych o dużym stopniu skomplikowania jesteśmy w stanie prowadzić skuteczną obronę w sprawach opartych na dowodach z dokumentów korporacyjnych, księgowych i kadrowych, nawet przy bardzo dużej objętości materiału dowodowego (niejednokrotnie materiał dowodowy jeśli chodzi o tego rodzaju postępowania karne obejmuje kilkadziesiąt tomów akt).
Podejmujemy się także spraw trudnych z uwagi na stan faktyczny. Bazując na naszym wieloletnim doświadczeniu uważamy bowiem, że nie ma spraw beznadziejnych.
