Skip to content
DLA TWOJEGO BIZNESU
Sukcesja w firmie rodzinnej

Sukcesja firm rodzinnych – doradztwo i działania prawne

Każda działalność gospodarcza, z czasem stanąć może przed problemem dotyczącym tego, w jaki sposób zapewnić zmianę pokoleniową w zakresie jej prowadzenia. Znaczna część średnich przedsiębiorstw w Polsce to firmy rodzinne, gdzie problem ten z czasem staje się bardzo istotny. Okoliczności takie, jak nagła choroba osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą czy większościowego (lub jedynego) wspólnika spółki potrafi sprawić, że zmiana w strukturze właścicielskiej przedsiębiorstwa, gwarantująca jego nieprzerwane i niezakłócone działanie staje się palącą koniecznością – niezbędna jest wtedy odpowiednio zorganizowana sukcesja w firmie rodzinnej lub spółce. Lepiej zatem nie czekać, aż zmiana pokoleniowa stanie się nieodzowna, lecz z odpowiednim wyprzedzeniem ją zaplanować i przeprowadzić.

 

Skontaktuj się z nami

Każdy kto przez lata prowadzi biznes wie jak trudne jest to zadanie. Utworzenie dobrze prosperującego przedsiębiorstwa oraz ustabilizowanie jego działalności, tak żeby było ono odporne na zawirowania losu, wymaga odpowiednich zdolności, konsekwentnego i przemyślanego działania, a przede wszystkim wielkiego nakładu pracy.

 

Dlatego też sukcesja w firmie rodzinnej nie jest zagadnieniem, które można bagatelizować, lecz takim, które trzeba odpowiednio zaplanować, z odpowiednim wyprzedzeniem. Cały trud który został włożony w budowę i rozwój firmy może zostać bardzo szybko zniweczony. Trudno pogodzić się z takim obrotem spraw, który – co widzimy z praktyki kancelaryjnej – nie jest rzadkością, a wpływ na taki stan rzeczy mają przede wszystkim dwa czynniki.

 

Pierwszy, to przedłużający się okres, w którym firma nie zostanie przejęta przez następców prawnych właściciela i to zarówno z powodu nie zapewnienia odpowiednich zasad sukcesji firmy rodzinnej (brak wyboru odpowiednich sukcesorów i przygotowania ich do czekających ich zadań), jak również z przyczyn czysto formalnych – np. nie zapewnienia możliwości szybkiego załatwienia wszystkich kwestii własnościowych oraz podatkowo-skarbowych. Mamy wówczas do czynienia z zaniechaniem opracowania procedury sukcesji firmy rodzinnej, skutkującym przestojem w działalności firmy, lub paraliżem organizacyjnym.

 

Drugi główny powód zapaści firm po śmierci lub wyłączenia właściciela firmy z aktywnego życia zawodowego, to nie zapobieżenie konfliktom z jakimi niejednokrotnie wiąże się sukcesja firmy rodzinnej. Spory pomiędzy spadkobiercami, lub pracownikami przejmującymi firmę nie są bowiem sytuacjami odosobnionymi, a prawie zawsze prowadzą one do pogorszenia pozycji rynkowej przedsiębiorstwa, jego podziału lub upadku.

Sukcesja w firmach rodzinnych – możliwości prawne

Dla zapewnienia ciągłości w funkcjonowaniu firmy i jej przejęcia przez następne pokolenie przedsiębiorców (nie koniecznie spokrewnione z dotychczasowym właścicielem – o czym dalej) mamy do dyspozycji wiele popularnych narzędzi, takich jak na przykład:

 

  • zapis windykacyjny – zawarty w testamencie,
  • odpowiedni podział majątku, zapisy i polecenia, zawarte w testamencie,
  • odpowiednie zapisy umowy spółek, gwarantujące ich udziałowcom (lub jedynym właścicielom) możliwości przekazania praw w spółce spadkobiercom lub osobom trzecim.

Sukcesja w firmach rodzinnych odbywa się głownie w oparciu o te instrumenty, jak można wnioskować z większości publikacji internetowych w tym przedmiocie. Zadajmy sobie jednak pytanie czy tak być powinno? Czy instrumenty te (bez dwóch zdań przydatne) rzeczywiści są wystarczające dla odpowiedniego przeprowadzenia sukcesji firmy rodzinnej? Na pewno nie.

 

Sprowadzanie sukcesji firmy rodzinnej jedynie do ich zastosowania prowadzi do zgubienia z pola widzenia tego co najważniejsze. Jednocześnie działanie takie daje właścicielowi przedsiębiorstwa jedynie złudne poczucie właściwego załatwienia sprawy.


Sukcesja firmy rodzinnej powinna zacząć się o wiele wcześniej, zanim jeszcze zastosowanie znajdą powyższe instrumenty. Na lata przed tym, zanim sukcesja w firmie rodzinnej stanie się faktem, powinny być bowiem wpracowane metody i procedury przysposobienia przyszłych właścicieli przedsiębiorstwa do jego przejęcia. Tylko takie działanie pozwoli bowiem na pozostawienie dziedzictwa firmowego w odpowiednich rękach, gwarantujących kontynuowanie lub zachowanie dotychczasowych sukcesów biznesowych.

 

Odpowiednio wczesne planowanie sukcesji w firmie rodzinnej pozwoli także na wyeliminowanie w przyszłości sporów kompetencyjnych pomiędzy sukcesorami i na odpowiednio harmonijne ułożenie ich współpracy jeszcze zanim właściciel firmy i ich mentor wycofa się z aktywnego życia biznesowego.

 

Sukcesja firmy rodzinnej – sposób na emeryturę bez ZUS

Należy pamiętać, że sukcesja w firmie rodzinnej nie powinna co do zasady dotyczyć jedynie okoliczności śmierci jej właściciela. Zwykle na tym skupiają się myśli i działania właściciela przedsiębiorstwa, kiedy rozważa przekazanie przedsiębiorstwa młodszemu pokoleniu. Jest to jednak działanie niepełne i z punktu widzenia celów w jakim rozwijany był biznes po prostu nieprawidłowe. Każdy biznes powinien bowiem być traktowany nie tylko jako źródło bieżących dochodów, ale także jako aktywo, które powinno procentować finansowo, kiedy właściciel podejmie decyzje, że pora zakończyć aktywność zawodową.

 

Odpowiednio zaplanowana sukcesja w firmach rodzinnych powinna zatem uwzględniać możliwość przekazania biznesu młodemu pokoleniu, z jednoczesna możliwością pobierania swoistej premii rentierskiej, która może przyjąć różną postać.


Jeśli spojrzymy na firmę, jako aktywo pracujące dla nas także na emeryturze, wówczas dojdziemy do oczywistego wniosku, że sukcesja firmy rodzinnej warta jest także rozważenia w braku sukcesorów z kręgu rodziny. Przecież osoby z nami nie spokrewnione mogą równie dobrze poprowadzić nasz biznes, jak rodzony syn czy córka. Dodatkowo firma może przynosić nam odpowiednie zyski (owa wyżej wspomniana premia rentierska) także po przejściu przez nas na emeryturę.

Większość spotkanych przez nas w praktyce kancelaryjnej rozwiązań funkcjonujących w tym zakresie w ogóle nie uwzględnia powyższych kwestii, skupiając się jedynie na okoliczności śmierci osoby prowadzącej przedsiębiorstwo.

 

Sukcesja firm rodzinnych powinna być należycie zaplanowana

Czasami wskazane jest odpowiednio wczesne wdrożenie działań w tym zakresie, tak aby zapewnić jeszcze przez jakiś czas kontrolę ze strony dotychczasowego składu właścicieli nad poczynaniami nowych wspólników. Oczywiście, sukcesja firm rodzinnych i sposób działania w jej ramach podyktowane są każdorazowo uwarunkowaniami specyficznymi dla danego podmiotu.

 

W powyższym zakresie Kancelaria Derek&Flak doradza i pomaga kompleksowo dobrać odpowiednią strukturę oraz formę prawną przedsiębiorstwa. Opracowuje również plan sukcesji w firmie rodzinnej, zapewniający prawidłowe przeprowadzenie zmiany pokoleniowej w strukturze właścicielskiej.

 

Podejmowane przez nas działania charakteryzują się każdorazowo dbałością o możliwe niski koszt wykonywanych czynności oraz bezpieczeństwo przedsiębiorstwa na każdym etapie projektu.

 

Realizujemy również działania zapewniające dotychczasowemu właścicielowi firmy swego rodzaju emeryturę wypłacaną z tytułu jedynie już formalnego pozostawania w przekazanym następcom przedsiębiorstwie.

 

Jeśli zatem sukcesja w firmie rodzinnej jest działaniem do przeprowadzenia w Twoim przedsiębiorstwie skontaktuj się z nami. Dokonamy kompleksowej analizy uwarunkowań, oraz Twoich potrzeb i zamierzeń. Wówczas wspólnie wypracujemy i wdrożymy niezbędne działania w tym zakresie.

Doświadczenie:

Przeprowadzenie szeregu zmian właścicielskich w przedsiębiorstwach, tak w zakresie jednoosobowych działalności gospodarczych, jak i spółek.